Pembangunan Kompetensi Kemahiran Teknikal bagi Sektor Pengangkutan di Malaysia
Abstract
RINGKASAN: Menggalakkan penggunaan teknologi hijau untuk melindungi alam sekitar adalah cabaran utama dalam dunia masa kini. Aktiviti manusia yang menjejaskan alam sekitar mesti ditangani dengan cekap untuk memastikan usaha dalam mengekalkan alam sekitar yang sempurna dapat dicapai. Merujuk kepada perkara isu di atas, individu yang memasuki industri mesti dilengkapi dengan kemahiran dan pengetahuan yang mencukupi berkaitan dengan kemahiran hijau. Walau bagaimanapun, senario pada masa kini menunjukkan bahawa individu-individu yang memasuki dunia industri tidak mempunyai kelayakan yang relevan. Dalam pasaran buruh, individu ini dianggap sebagai pekerja berkemahiran rendah, kerana mereka tidak mempunyai latihan sebelum bekerja. Oleh itu, latihan khusus perlu disediakan bagi mereka untuk meningkatkan kemahiran mereka. Kajian ini – mengguna-pakai pendekatan kualitatif dengan menemubual para pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus serta analisis Kaedah Fuzzy Delphi untuk mengenal pasti konsensus para pakar – dijalankan untuk membangunkan kompetensi kemahiran teknikal berasaskan Pembangunan Kurikulum Berdasarkan Struktur Kemahiran atau CUDBAS (Curriculum Development Based on Skill Structure). Ia digunakan dalam penyelidikan ini kerana dapat memberikan perspektif yang lebih jelas mengenai tahap pengetahuan, kecekapan, dan kemahiran pekerja dalam menjalankan tugas, khasnya dalam sektor pengangkutan di Malaysia. Impak terbesar dalam kajian ini adalah untuk menghasilkan pekerja berkemahiran tinggi bagi meningkatkan produktiviti organisasi ke arah negara berpendapatan tinggi.
KATA KUNCI: Kompetensi Kemahiran; Pekerja Teknikal yang Mahir; Kemahiran Hijau; Sektor Pengangkutan di Malaysia.
ABSTRACT: “The Development of Technical Skill Competency in Malaysian Transportation Sector”. Promoting the use of green technology to protect the environment is a major challenge in today's world. Human activity that affects the environment must be efficiently addressed to ensure that efforts to maintain the environment can be achieved. Referring to the above issues, individuals entering the industry must be equipped with sufficient skills and knowledge in relation to green skills. However, today's scenario shows that individuals entering the industry world have no relevant qualifications. In the labor market, these individuals are considered to be low-skilled workers as they have no prior training. Therefore, specialized training should be provided for them to improve their skills. This study – adopt a qualitative approach by interviewing experts in Focus Group Discussion as well as analysis of the Duzhi Fuzzy Method to identify the consensus of experts – is conducted to develop competence of technical skills based on CUDBAS (Curriculum Development Based on Skill Structure). It is used in this research as it provides a clearer perspective on the level of knowledge, competence, and skills of employees in carrying out their duties, especially in the transportation sector in Malaysia. The biggest impact of this study is to produce highly skilled workers to increase organizational productivity towards a high-income nation.
KEY WORD: Skills Competence; Skilled Technical Worker; Green Skills; Transportation Sector in Malaysia.
About the Authors: Affero Ismail, Ph.D. ialah Penyelidik Kanan di MyRIVET (Institut Penyelidikan, Pendidikan, dan Latihan Vokasional Malaysia) dan Pensyarah di Jabatan Pendidikan Kejuruteraan, Fakulti Teknikal dan Vokasional UTHM (Universiti Tun Hussein Onn Malaysia), 86400 Batu Pahat, Johor, Malaysia. Zeti Kasman, M.A. ialah Pegawai Latihan Vokasional di Kementerian Sumber Manusia dan Pelajar Ph.D. di UTHM, 86400 Batu Pahat, Johor, Malaysia. Bagi urusan sebarang akademik, Penlis boleh dihubungi secara terus di: affero@uthm.edu.my dan zeti.kasman@gmail.com
Suggested Citation: Ismail, Affero & Zeti Kasman. (2020). “Pembangunan Kompetensi Kemahiran Teknikal bagi Sektor Pengangkutan di Malaysia” in ATIKAN: Jurnal Kajian Pendidikan, Volume 10(1), June, pp.75-88. Bandung, Indonesia: Minda Masagi Press owned by ASPENSI with print-ISSN 2088-1290 and online-ISSN 2714-6243.
Article Timeline: Accepted (December 22, 2019); Revised (March 24, 2020); and Published (June 30, 2020).
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Abdullah, Karmilah & Jamilah Ahmad. (2014). “Impak Pemerkasaan Teknologi Hijau terhadap Amalan Pengamal Perhubungan Awam Hijau di Malaysian Green Technology Corporation (GreenTech Malaysia)” dalam AKADEMIKA, Volume 84(3), ms.29-39.
Adriansyah. (2015). Manajemen Transportasi dalam Kajian dan Teori. Jakarta, Indonesia: Penerbit Kompak.
Anyi, G. (2007). “Kesediaan Guru Novis terhadap Pengajaran Kemahiran Hands-on di 100 Sekolah Menengah Teknik”. Tesis Sarjana Muda Tidak Diterbitkan. Johor, Malaysia: UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia].
Babbie, E. (2011). The Basics of Social Research. USA [United States of America]: Wadsworth Cengage Learning, 5th edition.
Baharom, Jamil Khir. (2013). “Wasatiyyah Menurut Al-Quran dan Sunnah: Aplikasinya di Arab Saudi dan Malaysia”. Kertas Kerja dibentang dan dibincang dalam Seminar Antarabangsa Wasatiyyah, di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 26 September.
Barbier, E.B. & A. Markandya. (2012). A New Blueprint for a Green Economy. London: Routledge/Taylor & Francis.
Bishan, S. (2003). “The Quest for Sustainable Development” in Pacific Ecologist, Volume 4 [Summer].
CEDEFOP [European Centre for the Development of Vocational Training]. (2012). Greener Skills and Jobs: European Synthesis Report. Luxemburg: Publication Office of the European Union.
Ciegis, R., J. Ramanauskiene & B. Martinkus. (2009). “The Concept of Sustainable Development and its Use for Sustainability Scenarios” in Inzinerine Ekonomika: Engineering Economics, Volume 2, pp.28-37.
Ciegis, R. & R. Zeleniute. (2008). “Ekonomikos Plėtra Darnaus Vystymosi Aspektu” in Taikomoji Ekonomika: Sisteminiai Tyrimai, Volume 2(1), pp.35-52.
Derapa, Nurul Farahah & Suziyani Mohamed. (2019). “Kesediaan Guru Pendidikan Khas dalam Melaksanakan Mata Pelajaran Asas Tanaman” dalam Jurnal Ortopedagogia, Vol.4, No.1 [Juli], ms.66-71.
Dlimbetova, G. et al. (2016). “Green Skills for Green Economy: Case of the Environmental Education Role in Kazakhstan's Economy” in International Journal of Environmental & Science Education, Volume 11(8), pp.1735-1742.
DoSM [Department of Statistics Malaysia]. (2006). Compendium of Environment Statistics: Malaysia. Putrajaya, Malaysia: Percetakan Nasional Malaysia, Bhd.
Etemi, F.Z. (2011). Supporting and Developing the Structures for the Quality Assurance at the Private Higher Education Providers. Kosova: Kosova Accereditation Agency.
Ghani, Mohd Shahril bin Mohd Hassan@Abdul. (2018). “Model Konsep Kemahiran Hijau Politeknik Malaysia”. Tesis Ph.D. Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Pendidikan Teknik dan Vokasional UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: http://eprints.uthm.edu.my/id/eprint/12041/1/MODEL_KONSEP_KEMAHIRAN_HIJAU_POLITEKNIK_MALAYSIA.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Hamdan, Abdul Rahim et al. (2018). “Tahap Minat, Pengetahuan dan Kemahiran, Latihan Guru, dan Beban Tugas Guru Program Pemulihan Khas Sekolah Kebangsaan Daerah Pontian, Johor”. Wujud secara online di: https://core.ac.uk/download/pdf/11778777.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Hanafi, Suhaili binti. (2015). “Kesediaan Pelajar dari Aspek Kemahiran Teknikal terhadap Pembentukan Kebolehkerjaan di Kolej Vokasional Wilayah Selatan”. Laporan Projek Sarjana Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Pendidikan Teknikal dan Vokasional UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: http://eprints.uthm.edu.my/id/eprint/7117/1/SUHAILI_BINTI_HANAFI_24.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Hassan, Roslan. (2017). “Kaedah Pengurusan Konflik Organisasi dari Perspektif Islam di Majlis Bandaraya Shah Alam”. Tesis Sarjana Tidak Diterbitkan. Pulau Pinang: Universiti Sains Malaysia. Wujud secara online pula di: http://ethesis.usm.my/jspui/bitstream/123456789/5460/1/ROSLAN%20HASSAN.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Heong, Yee Mei. (2015). “Kesan Manual Pengintegrasian Strategi Pembelajaran dan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi terhadap Penjanaan Idea dalam Kalangan Pelajar Teknikal”. Tesis Ph.D. Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Pendidikan Teknikal dan Vokasional UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: https://core.ac.uk/download/pdf/42956087.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 17 Ogos 2019].
Ismail, A. et al. (2016). “Implementation of Vocational Training into TVET's Teacher Program for National Core Standard” in IEEE 8th International Conference on Engineering Education (ICEED), pp.28-31.
Ismail, A. et al. (2018). “The Relationship between Student's Characteristic and Effective Supervision: The Case of Industrial-Based Project” in IEEE 9th International Conference on Engineering Education (ICEED), pp.132-136.
Ismail, Affero et al. (2019). “The Development of Job Competency for Skilled Technical Worker towards Green Technology” In International Journal of GEOMATE, Volume 17, Issue 59 [July], pp.216-221. Available online also at: https://www.geomatejournal.com/sites/default/files/articles/216-221-icee15-Ismail-July-2019-59g.pdf [accessed in Batu Pahat, Johor, Malaysia: January 17, 2020].
Ismail, Aizi Razman. (2008). “Alam Sekitar dan Pembangunan Mampan” dalam Asan Ali Golam Hassan [ed]. Pembangunan Wilayah dan Alam Sekitar: Cabaran dalam Merealisasikan Rancangan Malaysia Kesembilan. Sintok: Penerbit UUM [Universiti Utara Malaysia], ms.15-28.
Ismail, R. & I. Jajri. (2008). “Analysis of Technical Efficiency Changes, Change of Technology, Productivity Growth Overput Factors, and Growth in Transport Equipment Industry in Malaysia” in Journal of Technology, Volume 49(E), pp.31-48.
Jackson, S., E. Farndale & A. Kakabadse. (2003). “Executive Development: Meeting the Needs of Top Teams and Boards” in Journal of Management Development, Volume 22(3), pp.185-265.
Jamaludin, Jamaliah binti. (2014). “Kesediaan Guru Kolej Vokasional dalam Pengajaran Amali Teknologi Elektronik di Negeri Pahang”. Laporan Projek Sarjana Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Pendidikan Teknikal dan Vokasional UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: http://eprints.uthm.edu.my/id/eprint/7088/1/JAMALIAH_BINTI_JAMALUDIN_24.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 10 Ogos 2019].
Jamil, Mohd Ridhuan Mohd et al. (2013). “Application of Fuzzy Delphi Method in Education Research” in Saedah Siraj et al. [eds]. Design and Developmental Research. Kuala Lumpur: Pearson Malaysia, Sdn. Bhd.
Jamil, Mohd Ridhuan Mohd et al. (2014). Pengenalan Asas Kaedah Fuzzy Delphi dalam Penyelidikan Reka Bentuk Pembangunan. Selangor: Minda Interlek Agency.
Johar, Siti Rohani binti. (2013). “Kesedaran Teknologi Hijau dalam Kalangan Warga Universiti Tun Hussein Onn Malaysia”. Laporan Projek Sarjana Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Pendidikan Teknikal dan Vokasional UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: https://fdokumen.site/document/kesedaran-teknologi-hijau-dalam-kalangan-warga-coreacukdownloadpdf-generasi.html [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 10 Ogos 2019].
Kasipillai, J. & P.T. Chan. (2008). “Demand Management: Lessons for Malaysia” in Journal of Public Transportation, Volume 11(3), pp.41-55.
Kasman, Z. et al. (2018). “Review of Continuing Professional Development (CPD) of Training Competencies for Malaysian Mechanical Industries” in MATEC Web of Conferences, Volume 150, pp.05-17.
Krueger, R.A. (1988). Focus Groups. Thousand Oaks, CA: Sage.
Likert, R. (1932). “A Technique for the Measurement of Attitudes” in Archives of Psychology, Volume 140, pp.1-55.
Madar, Ahmad Rizal et al. (2018). “Kemahiran Employability bagi Memenuhi Keperluan Industri” dalam Prosiding SKIKS 08, ms.385-392. Wujud secara online pula di: https://core.ac.uk/download/pdf/12007303.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Makhbul, Zafir Mohd, Fazilah Mohamad Hasun & Mohd Nazmy Abd Latif. (2018). “Pengurusan Sumber Manusia Hijau Mendepani Industri 4.0” dalam Proceedings of the 5th ICoMM (International Conference on Management and Muamalah). Wujud secara online pula di: http://conference.kuis.edu.my/icomm/5th/images/e-proceeding/IC-016.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
MIDA [Malaysian Investment Development Authority]. (2019). Laporan Prestasi Tahunan Malaysia 2018: Menginspirasikan Transformasi Teknologi. Putrajaya: Penerbit MIDA. Wujud secara online pula di: https://www.mida.gov.my/home/administrator/system_files/modules/photo/uploads/20190807124610_MIDA [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Februari 2020].
Mori, Kazuo. (2005). “Vocational Ability”. Unpublished Academic Paper. Japan: Laboratory of Skill Technology Education.
Muktar, Syaharizatul Noorizwan et al. (2007). “Sentuhan Kemanusiaan dalam Budaya Kualiti ke Arah Motivasi untuk Bekerja di UTM”. Dapatan Penyelidikan Tidak Diterbitkan. Skudai, Johor: Pusat Pengurusan Penyelidikan UTM [Universiti Teknologi Malaysia]. Wujud secara online pula di: https://core.ac.uk/reader/11780768 [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 10 Ogos 2019].
Murry, J.W. & J.O. Hammons. (1995). “Delphi: A Versatile Methodology for Conducting Qualitative Research” in Review of Higher Education, Volume 18(4), pp.23-36.
Noh, Nurulrabihah Mat et al. (2019). “Aplikasi Teknik Fuzzy Delphi terhadap Keperluan Elemen Teknologi sebagai Wadah dalam Pembelajaran Berasaskan Pemikiran Reka Bentuk” dalam Asia Pacific Journal of Educators and Education, Volume 34, ms.129-151. Wujud secara online pula di: http://apjee.usm.my/APJEE_34_2019/apjee342019_7.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 17 Februari 2020].
Onga, H.C., T.M.I. Mahlia & H.H.A. Masjuki. (2012). “Review on Energy Pattern and Policy for Transportation Sector in Malaysia” in Renewable and Sustainable Energy Reviews, pp.532-542.
Othman, A.A. (2012). Hubungan Strategi Rantaian Bekalan dengan Prestasi Rantaian Bekalan didalam Industri Automotif di Malaysia. Kedah: Penerbit UUM [Universiti Utara Malaysia].
Paramita, Astridya & Lusi Kristiana. (2013). “Teknik Focus Group Discussion dalam Penelitian Kualitatif” dalam Buletin Penelitian Sistem Kesehatan, Vol.16, No.2 [April], ms.117-127. Wujud secara online pula di: https://media.neliti.com/media/publications/20840-ID-teknik-focus-group-discussion-dalam-penelitian-kualitatif.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Pierantoni, I.A. (2004). “Few Remarks on Methodological Aspects Related to Sustainable Development” in Measuring Sustainable Development: Integrated Economic, Environmental, and Social Frameworks. USA [United States of America]: OECD [Organization for Economic Co-operation and Development] Publications.
PPM [Perbadanan Produktiviti Malaysia]. (2016). MPC: Laporan Produktiviti 2015/2016 ke-23. Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan: Perbadanan Produktiviti Malaysia. Wujud secara online pula di: http://www.mpc.gov.my/wp-content/uploads/2016/10/APR-2015_2016_Read-Format_Small.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Rahman, Haliza Abdul. (2017). “Usaha dan Cabaran dalam Mengaplikasikan Pendidikan Alam Sekitar dalam Sistem Persekolahan di Malaysia” dalam Asian Journal of Environment, History, and Heritage, Volume 1, Issue 2 [December], ms.61-70.
Rahman, Haliza Abdul. (2019). “Mendefinisikan Semula Pembangunan di Malaysia”. Kertas Kerja Akademik Tidak Diterbitkan. Serdang: Jabatan Kesihatan Persekitaran & Pekerjaan, Fakulti Perubatan & Sains Kesihatan UPM [Universiti Putra Malaysia]. Terserdia dan ada pada Penulis.
Razak, Mohd Najib Tun Haji Abdul. (2017). Laporan Ekonomi 2017/2018. Putrajaya: Kementerian Kewangan Malaysia. Wujud secara online juga di: https://www.parlimen.gov.my/ipms/eps/2017-10-27/CMD.26.2017%20-%20LAPORAN%20EKONOMI%202017%202018.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Rosdi, Nor Syuhada Binti Rusdi@. (2015). “Transformasi Kurikulum Kolej Vokasional dalam Kesediaan Melahirkan K-Worker: Satu Kajian Kes Kolej Vokasional Kluang”. Laporan Projek Sarjana Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Pendidikan Teknikal dan Vokasional UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: https://core.ac.uk/download/pdf/83541231.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Samsudin, Khairunnisa Syarafina et al. (2019). “Indeks Pembangunan Lestari Alam Sekitar: Kriteria dan Cabaran Pelaksanaannya dalam Pengurusan Sisa Pepejal Perbandaran di Malaysia” dalam Jurnal Kejuruteraan, Volume 31(2), ms.349-356. Wujud secara online pula di: http://www.ukm.my/jkukm/wp-content/uploads/2019/3102/21.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 10 Februari 2020].
Samsudin, Muhamad Zaki bin, Razali bin Hassan & Azman bin Hasan. (2013). “Melestari Program TVET Berdasarkan Kreativiti Guru”. Kertas Kerja dibentang dan dibincang dalam CiE-TVET (Conference in Education Technical Vocational Education & Technology), di Hotel Permai, Kuala Terengganu, Terengganu, Malaysia, pada 2hb – 3hb September.
Shamsuddin, Sharifah Hamimah Binti. (2011). “Pembangunan dan Penganalisisan Aplikasi Permohonan Peruntukkan Penyelenggaraan Bangunan Sekolah Berasaskan Proses Pengurusan dalam Kejuruteraan Awam”. Tesis Sarjana Tidak Diterbitkan. Batu Pahat, Johor: Fakulti Kejuruteraan Awam dan Alam Sekitar UTHM [Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]. Wujud secara online pula di: https://pdfs.semanticscholar.org/da39/46738514f48d683a81c402dc2f939ed58f4c.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 17 Ogos 2019].
Sidik, Irwan Fariza, Mohd Mahzan Awang & Abd Razaq Ahmad. (2020). “Keterlibatan Pelajar dan Hubungannya dengan Kemahiran Insaniah” dalam Jurnal Pendidikan Malaysia: Malaysian Journal of Education, Vol.45, No.1 [April], Special Issue, ms.68-74. Wujud secara online pula di: http://ejournal.ukm.my/jpend/article/view/45.01SI-09/10536 [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 2 Mei 2020].
Siwar, Chamhuri, Nasyrah Ahmad Damanhuri & Sarah Aziz Abdul Ghani Aziz. (2011). “Rancangan Pembangunan Malaysia: Isu Tukar-Ganti (Trade-Off) antara Pertumbuhan dengan Kelestarian” dalam IJMS, Volume 18 [Special Issue], ms.7-33. Wujud secara online pula di: http://ijms.uum.edu.my/images/pdf1/18spijms/2rancngan.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 10 Ogos 2019].
Siwar, Chamhuri, Rospidah Ghazali & Sharina Abdul Halim [eds]. (2019). Pembangunan Lestari di Malaysia: Harapan dan Kenyataan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
SPAD [Suruhanjaya Pengangkutan Awam Barat] Malaysia. (2018). “Rancangan Induk Pengangkutan Awam Darat Negara”. Wujud secara online di: https://www.apad.gov.my/sites/default/files/deraf-rancangan-induk-pengangkutan-awam-darat-negara.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Suhaimi, Noratiqah et al. (2018). “Pelestarian Kurikulum Pendidikan Teknik dan Vokasional (PTV)”. Wujud secara online di: http://eprints.utm.my/id/eprint/14956/1/eprint16-Pelestarian_Kurikulum_Pendidikan_Teknik_dan_Vokasional.pdf [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 3 Ogos 2019].
Temubual dengan Responden A, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 11 Mac 2018.
Temubual dengan Responden B, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 17 Mac 2018.
Temubual dengan Responden C, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 24 Mac 2018.
Temubual dengan Responden D, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 9 April 2018.
Temubual dengan Responden E, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 15 April 2018.
Temubual dengan Responden F, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 21 April 2018.
Temubual dengan Responden G, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 30 april 2018.
Temubual dengan Responden H, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 2 Mei 2018.
Temubual dengan Responden I, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 10 Mei 2018.
Temubual dengan Responden J, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 20 Mei 2018.
Temubual dengan Responden K, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 1 Jun 2018.
Temubual dengan Responden L, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 15 Jun 2018.
Temubual dengan Responden M, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 22 Jun 2018.
Temubual dengan Responden N, ahli pakar dalam Perbincangan Kumpulan Fokus atau FGD (Focus Group Discussion), di Kuala Lumpur, Malaysia, pada 27 Jun 2018.
Vona, F. et al. (2016). “Green Skills” in NBER Working Paper Series, No.21116. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research.
Yapin, H., N. Suhadi & A. Esa. (2017). “Implementation of Green Skills through the Co-Curriculum Activities among Students Technical and Vocational Education Training (TVET) towards Development of Green Industry” in Elixir Social Sciences, Volume 107, pp.47295-47297.
Zainudin, Mohamad Zahir. (2016). “Pembangunan Sosial melalui Program Pembasmian Kemiskinan: Kajian Perbandingan antara Kes di Melaka, Malaysia dan Kes di Riau, Indonesia”. Tesis Ph.D. Tidak Diterbitkan. Kuala Lumpur: UM [Universiti Malaya]. Wujud secara online pula di: http://studentsrepo.um.edu.my/6699/ [dilayari di Batu Pahat, Johor, Malaysia: 10 Ogos 2019].
Zakaria, Anis & Nur Aisyah Mhd Noor Asmara. (2017). “Transformasi Pendidikan Teknik dan Vokasional (PTV): Kesediaan Guru Vokasional dalam Pelaksanaan Pengajaran Kursus Seni Kulinari Kolej Vokasional” dalam Jurnal Family Edu, Vol.III, No.2 [Oktober], ms.65-72.
DOI: https://doi.org/10.2121/atikan-journal.v10i1.1324
DOI (PDF): https://doi.org/10.2121/atikan-journal.v10i1.1324.g1151
Refbacks
- There are currently no refbacks.
ATIKAN: Jurnal Kajian Pendidikan. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License